België is draaischijf voor namaaksigaretten

België is steeds meer een draaischijf voor illegale sigarettenhandel. Dat blijkt uit een rapport van KPMG dat werd opgesteld in opdracht van Philip Morris International. “Steeds meer Belgische rokers laten zich verleiden door namaaksigaretten, met verhoogde risico’s voor de volksgezondheid en de overheidsfinanciën tot gevolg”, zegt Ellen Thewissen, Illicit Trade Prevention Manager bij Philip Morris Benelux. “Bovendien lopen ook de dagbladhandelaren hierdoor inkomsten mis.” 

December 2021

Elk jaar brengt KPMG wereldwijd de illlegale sigarettenhandel in kaart. In 2021 toont het rapport aan dat, door de langdurige lockdowns en reisbeperkingen, de smokkel van sigaretten in 2020 daalde. De consumptie van namaaksigaretten steeg echter met 25% tot bijna 200 miljoen eenheden. Het volume van illegale sigaretten blijft hierdoor goed voor bijna 6% van de totale consumptie in België.

Ellen Thewissen, Illicit Trade Prevention Manager bij Philip Morris Benelux: “De blijvende toename van namaaksigaretten is zorgwekkend, met een volume dat al voor het vierde jaar op rij sterk groeit. Steeds meer Belgische rokers laten zich dus verleiden door namaaksigaretten, met verhoogde risico’s voor de volksgezondheid en de overheidsfinanciën tot gevolg. Illegale sigaretten zijn per definitie niet onderworpen aan belastingen en accijnzen, wat resulteert in een verlies van 126 miljoen euro voor de staatsfinanciën in 2020. Doordat namaaksigaretten worden onttrokken aan de legitieme handelsketen, is er ook impact op de inkomsten van dagbladhandelaren.” 

Negen illegale sites ontmanteld  

In 2021 werd ook duidelijk dat België steeds meer een draaischijf is voor illegale sigarettenhandel. In totaal werden er negen illegale productiesites ontmanteld. In oktober deed de douane in Zeebrugge nog een recordvangst: maar liefst 20 miljoen namaaksigaretten die op weg waren naar Frankrijk werden onderschept. In november werd in Houthalen een grote site ontmanteld. Ook daar was een groot deel van de namaaksigaretten bedoeld voor Frankrijk. 

“Uit het onderzoek van KPMG blijkt dat in Frankrijk de consumptie van illegale sigaretten steeg met 64% ten opzichte van 2019”, zegt Ellen Thewissen. “Het volume illegale sigaretten maakte er in 2020 bijna een kwart (23,1%) uit van het totale sigarettenverbruik. Door de forse accijnsverhogingen van de afgelopen jaren, behoren de prijzen in Frankrijk tot de hoogste in Europa. Met de Franse tendens in het achterhoofd, valt een verdere toename van de illegale tabakshandel in België te vrezen indien ook hier forse accijnsverhogingen de prijzen te snel zouden opdrijven.”

Bedreiging voor rookvrije toekomst 

De illegale sigarettenhandel vormt ook een directe bedreiging voor de smoke-free future die Philip Morris International nastreeft. Tegen 2025 willen we 50% van onze netto-inkomsten halen uit zogenaamde rookvrije producten. Daarbij wordt tabak niet langer verbrand, maar verwarmd. Hierdoor worden 90 tot 95% minder schadelijke of potentieel schadelijke stoffen geproduceerd in vergelijking met een gewone sigaret.  
Ellen Thewissen: “Het bestrijden van illegale handel is bijzonder belangrijk in het kader van ons streven naar een rookvrije toekomst. We moeten blijven samenwerken met alle betrokken actoren om de bedreigingen van illegale handel aan te pakken, ook voor onze nieuwe producten. Deze rookvrije alternatieven zijn gebaseerd op robuuste wetenschap en de kwaliteitsstandaarden ervan liggen enorm hoog. Als deze worden nagemaakt, wat bijvoorbeeld in Azië al gebeurt, is er geen enkele garantie dat we deze kwaliteitsstandaarden halen en dat de producten effectief minder schadelijk zijn. Dit moeten we ten alle prijzen vermijden.” 

Kaderstuk: 

Namaak, smokkel en illicit whites
Het rapport van KPMG onderscheidt drie types van illegale sigaretten: 
1. Namaaksigaretten of counterfeits: illegale kopieën van bestaande sigarettenmerken die eruit zien alsof ze van een betrouwbare fabrikant komen. 
2. Smokkelsigaretten: sigaretten die legaal zijn in een bepaald land, maar over een landsgrens worden gesmokkeld door een derde om die met winst door te verkopen. 
3. Illicit whites: sigarettenmerken die in een bepaald land weliswaar meestal legaal geproduceerd worden, maar via foute circuits in landen terechtgekomen waar ze niet in het legale distributienetwerk beschikbaar zijn.